چکیدهبا تشکیل حکومت شیعی توسط صفویه در ایران، مستشرقان به اعتقادات مکتب تشیع و از جمله مهدویت توجهی ویژه کردند و با انگیزه‌های گوناگون به مطالعۀ آن پرداختند.با تثبیت تشیع در ایران و غلبۀ تفکر اصولی در حوزه‌های دینی تشیع _ که بر اساس آن فقها برای خود در دوران غیبت، نیابت عام از طرف امام عصر قائل شدند و مرجعیت و زعامت اجتماعی شیعیان را به عهده ...
چکیدهاعتقاد به ظهور منجی و مصلحی جهانی، امری فطری، عقلی و دینی است که از آرمان‌های مشترک بیشتر ادیان و مذاهب دنیا به شمار می‌رود. اندیشه اعتقاد به منجی موعود مسلمانان، مهدی منتظر(عج) _ همو که قیام و دعوتی جهانی دارد و برای نجات بشر می‌آید _ در آینه شعر نیز نمایان شده و بر این اساس، مهدویات _ که یکی از موضوعات شعری شیعی به شمار می...
چکیدهنوشتار پیش رو به بیان سه دیدگاه متفاوت درباره قیام مهدی موعود پرداخته است؛ دیدگاه نخست که دیدگاهی افراطی است، مسئله اصلی این پژوهش به شمار می‌آید و درباره آن میتوان گفت متأسفانه ذهنیت رایج مسلمانان این است که حضرت مهدی با چهره‌ای خشن ظهور می‌کند و جمعیتی درخور توجه از مخالفان خویش را به قتل می‌رساند. در مقابل این دیدگاه،...
چکیدهمدت حکومت امام مهدی پس از ظهور، از جمله مباحث مهدویت به شمار می‌رود. اظهار نظر درباره تعیین مدت حکومت آن حضرت، پس از بررسی سندی و دلالی روایات فراوان و متعارض این باب، امکان پذیر است.با توجه به احادیث فریقین، میتوان مدت حکومتی بین هفت تا 309 سال برای آن حضرت تصور کرد. در روایات اهل‌سنت، مدتی کمتر از ده سال مورد تأکید است،...
چکیده«آینده‌پژوهی» دانشی غربی و سکولار است که افزون بر آن‌‌که در مسیر رسالت کلان خود در غرب به خوبی عمل نکرده است، در جوامع غیرغربی نیز از اثربخشی لازم برخوردار نیست. آینده‌پژوهی اسلامی نسخۀ نو و بدیل آینده‌پژوهی است که افزون بر سازگاری با جهان‌بینی اسلامی از آموزه‌های اسلام به شیوه‌ای حداکثری بهره ...
چکیدهنوشتار پیش رو به یکی از مباحث مهم مهدویت‌پژوهی به نام «معرفت‌شناسی مهدویت‌پژوهی» می‌پردازد. رویکرد معرفت‌شناسی در حوزه مهدویت‌پژوهی رویکرد بیرونی و درجه دو است و در این نگرش، ابتدا واژگانی چون معرفت، معرفت‌شناسی، مهدویت‌پژوهی و معرفت‌شناسیِ مهدویت‌پژوهی، مفهوم‌شناسی شده و سپس به ...
چکیدهاین نوشتار، در ادامۀ مقالات گذشته و تأملی بر چگونگی طرح آموزه‌های مهدویت از سوی امام صادق و کیفیت ارائه معارف مهدوی از سوی ایشان است؛ بیاناتی که با توجه به اهداف کلی دعوت دینی، فرصت ویژه صادقین در آموزش معارف دینی، نیازهای عصر سقوط امویان و ظهور عباسیان مطرح شده‌اند.بررسی محورهای مورد تأکید در این بیانات و تأمل در نسبت آن‌ها با ...
چکیدهبی‌گمان در معرفی و بازشناسی تمدن اسلامی، توجه به آموزه‌های دینی نقش اصلی و بنیادین ایفا می‌کند؛ از این‌رو عدم آگاهی و شناخت از هر یک از این آموزه‌ها، فهم ما را از تمدن اسلامی به عنوان یک کلیت _ که شاخصۀ پویایی دارد _ با مشکل جدّی روبه‌رو خواهد کرد.این نوشتار، با رویکردی توصیفی وتحلیلی می‌کوشد ظرفیت‌ها و ...
چکیدهنیایش و دعا زیباترین شکل ارتباط با خالق هستی به شمار می‌رود. در فرهنگ شیعه دعاهای بسیاری با مفاهیمی گوناگون وارد شده است. دعای سلامتی امام زمان (اللّهم کن لولیک) از رایج‌ترین دعاهاست و به ولایت و امامت امام زمان مربوط می‌شود. محتوای این دعا اراده الهی در عنایت به ولیّ خود و تحقق حکومت جهانی او را یاد آور می‌شود و همه نسل...
چکیدهدر تفکر شیعی و مهدوی، از اصل انتظار، تحلیل‌های گوناگونی شده که در این نوشتار، برخی به بوتۀ نقد سپرده شده و بر تحلیلی جامع با تکیه بر فلسفۀ غیبت تأکید شده است. بر اساس این تحلیل، در کنار بُعد سلبی انتظار _ که به محرومیت عصر غیبت از برکات و فواید فردی و اجتماعی حضور امام معصوم معطوف است _ بُعد ایجابی آن، هم شامل ابعاد فردی و هم شامل ابعاد ...
چکیدهبهره‌گیری از آیات و روایات در راستای اهداف فرقه‌ای، از شگردهای فرقه‌های انحرافی است. بهائیت نیز برای مستندسازی برای ظهور سید علی‌محمد شیرازی در سال 1260قمری و بیان بشارت‌هایی از دین اسلام بر بابیت و بهائیت، آیه اجل (یونس: 49) و شأن نزول ادعایی آن را مورد دستبرد قرار داده است. بهائیت مدعی است این آیه دال بر پایان‌پذیری ...
چکیدهاین نوشتار، به تبیین رویکرد اخلاق متعالیه در زمینه‌سازی ظهور حضرت حجت می‌پردازد و با این پرسش که «اخلاق متعالیه چیست و چگونه میتوان آن را در جامعه منتظر پیاده‌سازی کرد؟» در تلاش است ویژگی‌ها و شاخص‌های کلیدی اخلاق متعالیه را در مقایسه با نوع متدانیه آن به روش توصیفی _ استنباطی مبتنی بر تحلیل محتوا تبیین ...
چکیدهدر این نوشتار، سخن از آن است که جامعه منتظر و زمینه‌ساز ظهور که خود را برای پذیرش و همکاری با قیام امام عصر آماده می‌کند، از نظر اخلاق و رفتار باید چگونه جامعه‌ای باشد و افراد آن چه ویژگی‌هایی را در خویش فراهم کنند تا بتوانند بستری مناسب و ظرفی لایق برای کمک به آن نهضت عظیم باشند. در این مقاله _ که به روش توصیفی _ تحلیلی فراهم ...
چکیدهآموزه‌های تربیتی در حوزه اخلاق مهدوی، بخشی مهم از آموزه‌های اهل‌بیت(ع) در راستای اهداف رسالت و امامت به شمار می‌آید. هدف این نوشتار، دستیابی به آموزه‌های تربیتی اهل‌بیت در قلمرو ویژگی‌های اخلاقی امام عصر(ع) و یاران صدیق آن حضرت است. همچنین روش این تحقیق، توصیفی _ اسنادی است و به منظور گردآوری داده‌های لازم ...
چکیدههرچند هنوز زوایا و ابعاد بسیاری از پدیده مدعیان دروغین مهدویت ناگفته یا نامکشوف مانده، اما _ برخلاف گذشته _ اکنون داده‌های علمی درخور توجهی درباره این موضوع در دسترس است. گفتنی است مدعیان دروغین مهدویت با وجود همانندی و همسویی بیشتر مصادیق آن در گستره تاریخ اسلام، در ذات خود یکی نیستند؛ بلکه به لحاظ ماهوی و نیز لحاظ جانبی، طیفی از ادعاهای ...
چکیدهمحروم بودن شیعیان از بهره‌مندی مستقیم از پرتوهای نورانی و هدایت‌گر امام زمان در زمان غیبت، حرکت در مسیر هدایت را برای آنان دشوار می‌سازد و زمینه حیرت، غفلت و گمراهی را فراهم می‌آورد؛ اما منتظران امام زمان در زمان غیبت، می‌توانند با استمداد از مجموعه باورهای عمیق دربارۀ امامت، خود را از غفلت‌ها و انحراف‌های زمانۀ ...
چکیدههدف از تحقیق پیش رو، تعیین رابطه بین کیفیت زندگی و سلامت ذهن با انتظار امام مهدی است. جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه غیرانتفاعی رفسنجان در سال تحصیلی 90- 91 هستند که تعداد یکصد و هشتاد نفر با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از سه پرسش‌نامه مربوط به بخش کیفیت ...
چکیدهدرباره آیه «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیرا»(انسان: 8) در میان مفسران فریقین، مباحث گوناگونی شکل گرفته است که عمدتاً به سبب نزول این آیه برمی‌گردد. شیعه به استناد دلایل متقن درون‌متنی و برون‌متنی تنها سبب نزول مرتبط با اهل‌بیت را پذیرفته وبه هیچ روی عام بودن آیه را نمی...
گونه‌شناسی کارکردی مفهوم مهدویت با تکیه بر گزارشات تاریخیمهدی فرمانیان ارانی . حامد قرائتیچکیدهمنابع و مستندات نظری و علمی مهدویت در اندیشه اسلامی به برکت اهتمام بزرگان و عالمان دینی از آموزه‌های مشترک فرق اسلامی به شمار می‌رود که به تفصیل در منابع حدیثی، کلامی و تاریخی مورد توجه قرار گرفته است. اما آن‌چه موجب بروز و ظهور تعاریف،...
چکیدههرچند هنوز زوایا و ابعاد بسیاری از پدیده مدعیان دروغین مهدویت ناگفته یا نامکشوف مانده، اما _ برخلاف گذشته _ اکنون داده‌های علمی درخور توجهی درباره این موضوع در دسترس است. گفتنی است مدعیان دروغین مهدویت با وجود همانندی و همسویی بیشتر مصادیق آن در گستره تاریخ اسلام، در ذات خود یکی نیستند؛ بلکه به لحاظ ماهوی و نیز لحاظ جانبی، طیفی از ادعاهای ...
