چکيدهدر روایات تفسیری، واژۀ «بقیّة الله» در آیۀ مهدویِ «بَقِيَّةُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ» بر امام زمان و در برخی از روایات بر مطلق امام معصوم تطبیق داده شده است. این تفسیر و تطبیق در ابتدا با توجه به سیاق آیات در سورۀ هود، نامفهوم است، اما با اندکی دقت در آیه و روایات تفسیری آن و معنای لغوی «بقیّه»...

چشم‌انداز تربیت اجتماعی زنان در فرهنگ مهدویتحسن ملّاییچکیدهامروزه حضور زنان در میدان بزرگی به نام جامعه، از جمله مهم‌ترین موضوع‌های مورد توجه و اولویت‌‌بخش در بسیاری از گزینش‌ها و انتخاب‌ها در مسیر زندگی آنان به شمار می‌رود. در فرهنگ اصیل مهدوی نیز توجه به بعد اجتماعی زنان نه‌تنها مورد توجه است، بلکه برای ...

شرق‌شناسی و مهدویت در برخی دایرة‌المعارف‌های بزرگخدامراد سلیمیانحمید سعادتچکیدهمباحث مربوط به مهدی موعود(عج) همواره مورد توجه اندیشمندان بوده و از جهات گوناگون بررسی شده است. به موازات تلاش ارزشمند دانشمندان مسلمان در تبیین صحیح آموزه‌های مهدوی، اسلام‌شناسان غربی نیز از این موضوع غافل نمانده و دربارۀ این باور اصیل اسلامی به ...

کارکردهای اجتماعی نهاد امامتسید محمدکاظم طباطباییعلی‌رضا بهرامیچکيدهامامت، نهادی الهی است که تدبیر امور جامعه را با اتصال به منبع اصلی هدایت بر عهده دارد. کسب معرفت و فهم مصالح و مفاسد دین و دنیا، مسئلۀ مهمی است که وجود حجت الهی در جامعه را ضروری می‌سازد. از سوی دیگر، نیاز و همراهی همیشگی بشر با عنصر هدایت، پرسش از وجود راهنما را تقویت می‌...

گزارشی از توقیت‌ها در گسترۀ تاریخاحمد رنجبری حیدرباغیچکیدهاز جمله آسیب‌های جدی جامعۀ مهدوی، تعیین وقت برای ظهور حضرت مهدی(عج) است. در منابع مهدوی روایات متعددی دربارۀ نکوهش تعیین وقت برای زمان ظهور امام مهدی(عج) وجود دارد. به‌رغم این روایات و لحن شدید آن‌ها، برخی از توقیت‌ها در منابع یافت می‌شود. در مقالۀ حاضر، پس از مفهوم‌...

چکیدهدعا برای فرج از جمله وظایف منتظران در عصر غیبت است و از آن‌جا که صلوات به عنوان شعار شیعه مطرح می‌شود می‌تواند بهترین محمِل دعا برای فرج باشد. مؤیّد این عمل ادعیه و زیاراتی است که در آن‌ها پس از ذکر صلوات، دعا برای فرج آل محمد(ص) و حضرت مهدی(ص) ذکر شده است. در این نوشتار، در سه بخش با عناوین «چگونگی دعا برای فرج»...

سال دوم، شماره 8 . تاریخ انتشار : بهار 1393

پژوهش های مهدوی 7 . تاریخ انتشار : زمستان 1392

سال هشتم، شماره 13 و 14، بهار و تابستان 1393

راز رگ اكحل ... على اصغر كاويانىپدرم سعي مي كرد نگراني اش را مخفي كند؛ كنار بسترم مي نشست و برايم از آينده حرف مي زد. من، رنج زخمي را مي كشيدم كه در پاي چپم دهان باز كرده بود و چرك و خون از آن بيرون مي زد و درد شديدي را به جانم مي دواند و او دردي را كه از سر مهر پدري بر دلش سنگيني مي كرد. هر دو مي دانستيم كه براي خوشايند ديگري درد دروني مان را پنهان ...

رستاخيز ... رقيه نديرىتو رادر كدام گوشه خلوتذهنم بنشانم و بشناسمت تابخواهمت، ذهنى كه مدام سوت مى كشد، باكدام توصيف به طوافت برخيزم، از كدام زاويه به سمتبا تو بودن بچرخم، كدام بدبختى را پشت پلك هايم قاب كنم تابشكند مرا تا بسوزاندم تا ويرانم كند تا ...گناه من چيست كه بلد نبودم تو را بخواهم ؟ گناه من شايد اين باشد كه نيمهافلاكى ام را در زير بناى مدنيتّ ...

از خرقه تا مصائب ... ياسر آييناگر از دريچه شناخت به نظاره بنشينيم ، علم ، اخلاق و هنر را به عنوان سه گام اساسي در فهم، درك و انتقال يك شناخت مي يابيم كه البته ترتيب قرارگرفتن آنها به همان اندازه مهم است كه نفس خود شناخت. علم نخستين نتيجه اي است كه پس از رويارويي با چيزي به وجود مي آيد و در نگاه كلي مي تواند گستره اي وسيع را شامل شود؛ از يك متعلق سطحي ...

نگاهی راهبردی به سیاست‌گذاری فرهنگی مهدوی (مبتنی بر روایات)نجمه نجمحسن ناصرخاکیچكیدهچندی است مباحث مربوط به سیاست‌گذاری فرهنگی در نهادهای فرهنگی کشور و تلاش برای تدوین منشورهای مربوط به توسعۀ فرهنگ اسلامی، بیش از پیش مطرح است. مسئلۀ اساسی در تدوین این سیاست‌ها، بهره‌گیری از الگوهای جامع و مطمئن فرهنگی است. بی‌شک تمسّک به سیرۀ ...

مراتب انتظار و ارتباط آن با درجات حبّ ذاتمحمد نجفی _ فاطمه هاشمی _ حسین رجایی‌رادچكیدهانتظار منجی موعود، امری وجودی و لذا تشکیک‌پذیر است. این نوشتار با هدف بررسی مراتب انتظار به روش تحلیلی _ توصیفی و با استفاده از مدارک کتابخانه‌ای نگاشته شده است. مراتب انتظار از ابعاد گوناگون قابل بررسی است؛ اما این نوشتار با توجه به بنیادی بودن موضوع ...

پيشينه و روش تأليف درباره مهدويت عرفان محمودترجمه: محمدجواد برهانیچکیدهنویسنده این نوشتار کوشیده است پیشینه و روش تألیف و تحقیق درباره حضرت مهدی (ع) و مسائل مهدویت را بررسی نماید. از زمان پیامبر (ص) مطالب فراوانی درباره مهدویت وجود دارد و نویسنده، تألیفات مهدوی از آن زمان تا کنون را بررسی کرده و کتاب‌هایی که توسط شیعه و سنی نوشته شده، به عنوان ...

تقدس و زیبایی ... حسین عمیدشایسته است با نکاتي درباره واژه نظریه ها آغاز کنیم؛ چرا که استفاده از این واژه خاص، خود بسیاري از مسایل را در بر مي گیرد که پیشرفت اندیشه در قرن نوزده و ابتداي قرن بیستم را شامل می شود.این واژه از شرافت کهني در تاریخ برخوردار است و از تئوریا  به معناي بینش موجز یا دید اجمالي در تفکر یوناني سرچشمه مي گیرد. سپس مفهوم این ...

رویکرد تاریخی و فرا تاریخی به هنر اسلامی ... سید رضی موسوی گیلانیبه اقرار بسیاری از جامعه شناسان و دین پژوهان، ظهور دینی جدید در جوامع بشری، از مهمترین عوامل تحول و توسعه فرهنگ یک سرزمین یا تمدن به شمار می رود. تاریخ ادیان گواهی می دهد که با ظهور دین جدید، مهمترین رخداد و تحول فرهنگی در قلمرو یک تمدن شکل می گیرد. آموزه های دینی عرصه فعالیت خود را ...

يك پيرمرد و يك جوان ... على فرقانىدرآمد فيلم نامه در مقايسه با ساير اقسام روايت مكتوب، عمر كوتاه ترى دارد و از همين رو تجربه و مواجهه با اين نوع هنوز آن چنان در ذهن جامعه انسانى به يك الفت و صميميت،آن چنان كه در ذهنيت مخاطب هنگام مواجهه با شعر و حكايت وجود دارد، مبدل نشده است. از طرفى فيلم نامه از سرشت سيرتى برخوردار است كه آن را اساسا از ساير اشكال ...

پاسخ به شبهاتی درباره نهاد وکالتنصرت‌الله آیتیچکیدهیکی از نویسندگان وهابی معاصر در کتابی با عنوان اصول مذهب الشیعة الامامیة؛ عرض و نقد _ که در سال‌های اخیر نوشته شده و در محافل وهابیت شأن والایی یافته _ کوشیده است همۀ باورهای شیعه و از جمله اندیشۀ مهدویت را به نقد بکشد. مقالۀ پیش رو تلاشی برای پاسخ‌گویی به برخی از شبهاتی است که نویسندۀ ...

تجلی و ظهور امام زمان (ع) در هستیحسن علي‌پورچکیدهتجلی و ظهور، مفهومی بنیادین در عرفان نظری به شمار می‌آید و هم‌ردیف  با مفاهیمی چون وحدت و کثرت، اسما و صفات، انسان کامل و فنا، پرگستره و پرکاربرد است. عرفان آن‌گاه از تجلی و ظهور سخن به میان می‌آورد که عزم رخ گشودن از حقیقت مطلقه نماید. وجود مطلق تا بر اطلاق خود باقی باشد،...